BRYZA 2019 – opis wykładowców i wykładów

Bogdan Mazan, prof. zw. dr hab., literaturoznawca, historyk literatury polskiej, pracownik Zakładu Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski w Instytucie Filologii Polskiej i Logopedii na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego.

1. Poeta nie tylko kultowy.

Nasuwająca się nieoczywistość pełna niespodzianek zadecydowała o wyborze do prezentacji określonych motywów z poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera (1865-1940). Był to bowiem człowiek „żywy”, z czasem nowy, duchowy, zmieniający się i odnawiający (ustawicznie?) ku pełniejszemu poznaniu, także religijnemu, widocznemu np. w poetyckiej treści wyznawczej i modlitewnej. Świetnie zarówno utrwalał, jak i przełamywał stereotypy oraz modne trendy swej epoki – myślę, że ku naszemu głębszemu zamyśleniu. Są więc w tej poezji ciekawe dla odbiorcy nieoczywistości, zagadki i wprost olśnienia. A jedną niespodzianką zapoczątkuję wątek, który w kolejnych wykładach, poświęconych innym sprawom, również się pojawi.

Przygotowanie uczestników: Można sobie jakieś wiersze Tetmajera przeczytać albo przypomnieć, by ewentualnie skonfrontować z moimi wyborami i podyskutować.

2. Jak powstawała arcydzielna „epopeja chrześcijańska” – Quo vadis Henryka Sienkiewicza?

W tym zakresie pojawią się próby odpowiedzi na takie m.in. pytania. Skąd i dokąd zmierzała ta powieść? Na jakim historycznym i nieraz bolesnym współcześnie (tj. w drugiej połowie XIX wieku) erudycyjnym podłożu, także religijnym? Czy dziejowość jest tutaj tak dobrze przyswajalna jak w innych powieściach historycznych Sienkiewicza? Jeśli nie, to dlaczego? A jak sobie Sienkiewicz z tym radził i czy z jednakowo dobrym skutkiem? Pytania kluczowe. Czy w każdym calu jest to arcydzieło? W czym może tkwić najmniej kwestionowana arcydzielność?

Przygotowanie uczestników: Można/warto odświeżyć lekturę, choć wykład skoncentruje się głównie na powstawaniu, na warsztacie pisarskim i na osiągniętym celu. Może komuś nasunie się myśl, ze sztuki pisania, jak własną powieść zacząć i co dalej robić.

3. Ultramontanie o religii, misjach i życiu w Chinach przed upadkiem cesarstwa (w drugiej połowie XIX wieku).

Wykład przedstawi obraz religii i życia w dawnych Chinach, zarysowujący się z perspektywy ultramontańskiej (wyjaśnię, dlaczego z tej perspektywy) i w odpowiednim azjatyckim kontekście. Uwidoczni, że ekstremizm kolonialny, wymogi handlu i zaborczej polityki – jako niezbyt fortunne zaplecze działalności misjonarskiej – nie były bezkrytycznie przyjmowanymi sprzymierzeńcami Kościoła. Śledzenie zaś apologetyki i kroniczki martyrologicznej przeistoczy się w obserwację interesujących obrazków obyczajowo-etnicznych oraz przejawów ścierania się i wymiany kultur. Nie tylko zaś zmierzającej w kierunku pomnażania zdobyczy chrześcijaństwa na Dalekim Wschodzie, ale również dążącej do zrozumienia, porozumienia czy więcej niż empatii wywołanej jakąś ludzką potrzebą lub przyrodniczą katastrofą, zatem zmierzającej do przyjaznego i współ-czującego pochylenia się nad odmiennością.

Przygotowanie uczestników: Można sobie coś, wedle uznania, o dawnych Chinach przeczytać, ale wystarczy wnieść zainteresowanie egzotycznym tematem, prezentowanym na podstawie nowych, nieznanych źródeł (to mogę przyobiecać).

Stanisław Białecki, absolwent Seminarium Teologicznego w Dallas (specjalność: Stary i Nowy Testament). Po ukończeniu studiów teologicznych zajmował się rozwojem przywództwa, zaś obecnie prowadzi edukację biblijną i teologiczną misjonarzy chrześcijańskich w Europie Wschodniej. Członek instytutu Studiów Biblijnych i Teologicznych w Budapeszcie.

A widząc tłumy, litował się nad nimi, bo byli znękani i porzuceni, jak owce nie mające pasterza^. Wtedy rzekł do swych uczniów: Żniwo wprawdzie wielkie, ale robotników mało. Proście Pana żniwa, żeby wyprawił robotników na swoje żniwo (Mt 9,36-38).

W naszych próbach rozumienia historii szukamy często momentów stanowiących ważny punkt zwrotny – punkt, w którym uruchamiają się jakieś procesy i od którego jakaś ważna zmiana staje się nieodwracalna. Może nie myślałeś o tym wcześniej w ten sposób, ale znana większości z nas scena z Ewangelii Mateusza 9,36-38 opisana powyżej jest jednym z takich bardzo ważnych punktów zwrotnych w Bożej historii zbawienia. Co się właściwie wtedy stało? Jakie to miało znaczenie dla dalszego rozwoju wydarzeń? Jakie może, a nawet powinno mieć znaczenie dla Ciebie i dla mnie dzisiaj? To są pytania na które odpowiedzi poszukamy w serii 5 wykładów z Ewangelii wg. św. Mateusza.

Anna Seredyńska, dr, adiunkt w Katedrze Psychopedagogiki na Wydziale Pedagogicznym Akademii Ignatianum w Krakowie. Pedagog, psycholog psychoterapeuta psychodynamiczny, teolog. Poza pracą na uczelni prowadzi terapię indywidualną dorosłych, współpracuje z Centrum Ochrony Dziecka przy Akademii Ignatianum, jest wolontariuszką Hospicjum św. Łazarza w Krakowie. Interesuje się psychopatologią, psychoterapią i tematyką związaną z wolontariatem hospicyjnym.

1. Higiena psychiczna wsparciem zdrowia psychicznego

Wypalają się jedynie te osoby, które płoną. Oznacza to, że wypalenie zawodowe grozi jedynie tym, którzy angażują się w swoją pracę zawodową. Na wykładzie zostanie pokazane na czym polega higiena psychiczna. Co robić, by nie wyrzekając się swojego zaangażowania dbać o ten płomień, który jest związany z naszą pasją, chęcią rozwoju i radością z tego, co robimy. Temat zostanie zaprezentowany zarówno w odniesieniu do nauczycieli akademickich, którzy mają specyficzny rodzaj pracy, jak również w odniesieniu do innych rodzajów zawodów.

2. Mechanizmy obronne i ich pozytywne zadania

Wiele osób postrzega mechanizmy obronne jako negatywne sposoby radzenia sobie z wstydem, czy też konfliktem. W rzeczywistości wszyscy korzystamy z mechanizmów obronnych. W jaki sposób to robimy jest wyznaczone z jednej strony poprzez rodzaj naszej osobowości, z drugiej zaś strony poprzez dojrzałość naszej osobowości. Osoby mniej dojrzałe korzystają w sposób mało elastyczny i nieświadomy z niedojrzałych mechanizmów. Osoby zaś dojrzalsze korzystają w sposób bardziej świadomy z mechanizmów wyższych a nawet dojrzałych. Na wykładzie zostanie zaprezentowane jak mechanizmy obronne mogą nam pomóc w poradzeniu sobie z codziennymi stresami związanymi z naszą pracą.

Mirosław Rucki, dr hab. inż., prof. nadzw. UTH Radom, Wydział Mechaniczny. Oprócz zainteresowań z zakresu Budowy i Eksploatacji Maszyn, zajmuje się biblistyką i historią chrześcijaństwa pierwszych wieków. Ukończył studia podyplomowe: pedagogiczne kształcenia zawodowego (Politechnika Poznańska), nauk o rodzinie (Papieski Wydział Teologiczny w Poznaniu) oraz biblijne (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu). Należy do Stowarzyszenia Biblistów Polskich, Society of Biblical Literature oraz Chrześcijańskiego Forum Pracowników Nauki. Jest autorem lub współautorem dwóch książek recenzowanych i ponad 150 artykułów naukowych i referatów wygłoszonych na konferencjach z dziedziny budowy i eksploatacji maszyn, a także trzech książek i ponad dwudziestu artykułów w czasopismach punktowanych z dziedziny biblistyki.

1. Biblia – księga faktów

Wielokrotnie i na wiele sposobów, w mediach i w publikacjach naukowych przekaz biblijny jest ukazywany jako mit, legenda lub inne opowiadanie niewiele mające wspólnego z faktami. Jednak Bóg nie jest Bogiem gatunku literackiego, tylko Bogiem mającym realną władzę. Jak się okazuje, dzisiejsza wiedza daje możliwość wykazania, że cały szereg zdarzeń, opisanych w Biblii, miał miejsce w rzeczywistości, i został rzetelnie opisany i przekazany. Dzięki temu możemy mieć większe zaufanie do innych opowiadań biblijnych, co do których brak bezpośrednich świadectw archeologicznych i historycznych. Co najważniejsze – możemy mieć uzasadnioną pewność, że biblijne opowiadanie o rzeczach przyszłych i o rzeczywistości duchowej, choć obecnie jest nieweryfikowalne naukowo, jest prawdą.

2. Ile czasu trwało stwarzanie? Zapis geologiczny i biologiczny

Wykład odnosi się do hipotez dotyczących czasu powstawania życia na naszej planecie. Według hipotezy ewolucyjnej, miał miejsce stopniowy rozwój organizmów z form prostszych do coraz bardziej złożonych. Według hipotezy kreacjonistycznej, organizmy żywe powstały w wyniku aktu stwórczego w krótkim czasie. Analiza mechanizmów funkcjonowania sinicy, jednego z najstarszych (czyli z założenia „najprostszych”) organizmów na Ziemi, wskazuje, że jej całościowe stworzenie musiało nastąpić w czasie nie dłuższym niż 12 godzin zegarowych (pół obrotu Ziemi wokół własnej osi).

3. Czy Chrystus naprawdę zmartwychwstał? Dyskusja naukowa wyników badań Całunu Turyńskiego

Wykład dotyczy Całunu Turyńskiego, artefaktu, wokół którego powstała cała gałąź wiedzy naukowej zwana syndonologią. Zebrana z tego kawałka płótna informacja jest ciągle analizowana, i coraz to nowsze hipotezy są formułowane i publikowane. Jednym z najmniej znanych wyników badań jest datowanie płótna na rok ok. 33 przed Chr. +/- 250 lat na podstawie trzech metod pomiarowych. Innym narzędziem naukowym, mało znanym i w ogóle nie używanym w popularnych dyskusjach o Całunie, jest ilościowa ocena prawdopodobieństwa sposobu, w jaki powstało płótno. W celu weryfikacji proponowanych wyjaśnień fenomenu Całunu, opracowano probabilistyczną metodę oceny wiarygodności hipotez, która daje bardzo interesujące wyniki.

Robert Boryczka. Od 1983 roku jest świadomie wierzącym chrześcijaninem. Ma żonę i trójkę dzieci. Jest pracownikiem misji Ruch Chrześcijański Mt28. Pełni w niej między innymi funkcję koordynatora ds. misji zagranicznych. Wraz z rodziną i polskim zespołem był misjonarzem w Rosji przez 7 lat, w latach 1996-2003. Napisał o tym okresie książkę – relację „Uśmiech Boga”. W 2005 roku wraz z innymi misjonarzami powołał do istnienie Szkołę Misyjną (której jest dziekanem) propagującą misje i przygotowującą do służby przyszłych misjonarzy. Wielu misjonarzy z tej szkoły służy Bogu i ludziom w różnych częściach świata. Wykłada w Krakowskim Seminarium Biblijnym. Pełni posługę pastorską w kościele w Rabce Zdroju.

1. Ewangelia 3D

W wykładzie będzie przedstawiona konsekwencje ludzkiego grzechu, którymi według biblijnego zapisu są: wina, hańba i strach. Te trzy aspekty w toku rozwoju dziejów świata, miały ogromny wpływ na kształtowanie się różnych światopoglądów, systemów moralnych i wierzeń religijnych w odmiennych kulturach. Będzie pokazane w jaki sposób Ewangelia odpowiada na te trzy konsekwencje ludzkiego grzechu i jaki wpływ ma zrozumienie tych odpowiedzi na działalność misyjną, w kręgach kultury hinduizmu, animizmu, islamu…

2. Problem inkulturacji

W inkulturacji chodzi o takie przekazanie Ewangelii, aby pokazać wierny obraz Boga przez Jezusa Chrystusa, w języku, który jest zrozumiały dla innej kultury, z wykorzystaniem dobrych elementów w tej kulturze. W wykładzie będzie przedstawione to, czym jest inkulturacja w misji, a także jakie szkody powoduje dla przesłania Ewangelii niewłaściwe podejście do niej lub brak inkulturacji. Pokazane będą przykłady inkulturacji w różnych kulturach świata.

3. Przykład inkulturacji – ikona Rublowa

W wykładzie będzie pokazany przykład inkulturacji w głoszeniu Ewangelii w obrębie wpływów rosyjskiej kultury prawosławnej. Będzie pokazane jak odczytać najsławniejszą ikonę  Andreja Rublowa. Ikona ta jest nazwana „ikoną ikon” i jest niezwykłym traktatem teologicznym zapisanym w symbolach, przedstawiającym Ewangelię oraz wezwanie do jej przyjęcia.

David Curp, historyk z Ohio University w Athens, Ohio. Jego praca doktorska dotyczyła polityki czystek etnicznych w środkowo-zachodniej Polsce w latach 1945-46. Swoje badania koncentruje na historii Europy Wschdoniej w drugiej połowie XX wieku, szczególnie pod kątem relacji społecznych, narodowościowych i religijnych.

1. Sekularyzacja i odrodzenie religijne / re-sakralizacja w teorii i praktyce w Europie XX wieku

2. Religijne wyzwania Unii Europejskiej związane z integracją i masową imigracją

Michał Chaberek. Dominikanin. Studiował zarządzanie na Uniwersytecie Gdańskim oraz teologię w Kolegium Dominikanów w Warszawie i Krakowie. W 2007 roku przyjął święcenia kapłańskie. Trzy lata pracował w Lublinie, pełniąc posługę duszpasterza akademickiego, katechety i rekolekcjonisty. Prowadził audycję radiową „Wiara i rozum”. Był organizatorem warsztatów muzyki liturgicznej oraz wykładów w ramach Dominikańskiej Szkoły Wiary. W 2011 roku obronił doktorat z teologii fundamentalnej na UKSW. W tym samym roku uczestniczył w elitarnym seminarium naukowym organizowanym przez Discovery Institute w Seattle. Interesuje się teorią inteligentnego projektu, historią teologii i nauczaniem św. Tomasza z Akwinu. Obecnie mieszka w Warszawie.

REFERATY ZGŁOSZONE:

Justyna Muszyńska, Dies irae Lucjana Rydla-hit czy kit?

Dies Irae Rydla wpisuje się  w młodopolską twórczość opartą na wizji Sądu Ostatecznego i czasów ostatecznych. Już u współczesnych, jak i później w odbierze badaczy literatury wywołała niesamowite emocje. Jedni uznali dzieło za wspaniałą realizację tematu, inni za tendencyjne i prostackie grafomaństwo. Celem referatu jest przybliżenie treści misterium( wydarzenia, symbolika, szerokie odwołania do pierwowzoru biblijnej Apokalipsy), odwołanie się do średnio-wiecza i samego misterium jako gatunku literackiego. Następnie przedstawienie opinii badaczy na temat dzieła i własna konkluzja oparta na osobistym przemyśleniu.

Weronika Pawłowicz, Czarna sztuka w Polsce XVI w. Drukarze i ich dzieła.

Małgorzata Pagacz, Czy można pokładać nadzieję w nauce? Spojrzenie na naukę Benedykta XVI.

Nauczanie papieża Benedykta XVI podejmuje wiele ważnych i aktualnych zagadnień, wśród nich znajdują się także kwestie dotyczące nauki. W referacie zostanie ukazane, co papież Benedykt XVI rozumie pod pojęciem naukowości, jak przedstawia kwestię celu i postępu nauki. Współczesny człowiek z pomocą nauki i techniki rozszerzył swoje władanie na niemal całą przyrodę; to, czego dawniej oczekiwał głównie od wyższych mocy, obecnie otrzymuje dzięki własnemu działaniu. Jednak – zdaniem Benedykta XVI – to nie nauka odkupuje człowieka. Człowiek zostaje odkupiony przez miłość.  Referat będzie stanowił próbę odpowiedzi na pytanie, czy – i w jakim sensie – można dzisiaj pokładać nadzieję w nauce.

Tim Cameron, From darkness to light: being rescued from the path of self-destruction. (A professor’s journey)

Dennis and Kasia Beck,  Faculty Commons:  A Movement among Christian Professors.

Krzysztof Cena, Wikipedia – wprowadzenie do najpopularniejszego repozytorium informacji w dobie Internetu.